سامان احتشامی در دور همی و تکرار کمدی تراژیک سازها در تلویزیون

سامان احتشامی در دور همی و تکرار کمدی تراژیک سازها در تلویزیون

✍️ علیرضا دباغ

جمعه ای که گذشت سامان احتشامی مهمان برنامه ی دور همی شد تا برای نخستین بار در سیمای جمهوری اسلامی ایران پیانو بنوازد. مهران مدیری که برای رونق برنامه خود مهمانان متفاوتی را به برنامه دعوت می کند این بار از کسی دعوت کرده بود که تصاویر پیانو نوازی تلفیقی او در تالار وحدت که پیوندی شور انگیز میان موسیقی کلاسیک وملودی های مشهور فارسی به شمار می رود، مورد استقبال چشمگیز کاربران فضای مجازی قرار گرفته بود و بالطبع حضور او در برنامه ای تلویزیونی می توانست به تعداد بینندگان شبکه ی نسیم اضافه نماید.

این ابتکار گردانندگان برنامه ی دورهمی قابل تحسین است هرچند گاهی تیرشان به سنگ هم می خورد و نمی توانند چهره های دیگر هنرهای مردم پسند را آنگونه که برنامه ریزی کرده اند روی آنتن ببرند. نمونه ی آن را همین چند ماه پیش در ماجرای ناصر ملک مطیعی مشاهده کردیم .

اما این بار سامان احتشامی به تلویزیون آمد. او از جهات مختلف چهره ای جذاب برای یک برنامه ی هنری به شمار می رود؛ لکن فقدان یک برنامه مستقل تلویزیونی در خصوص هنر موسیقی با شور بختی پای او را به یک شوی تلویزیونی کشاند که بیش از آنکه به هنر توجه داشته باشد به حواشی زندگی هنرمندان مشهور می پردازد.

یک شب پیش از حضور سامان احتشامی در دور همی شبکه ی نسیم ، میترا حجار مهمان همین برنامه بود و تلاشهای مجری حول محور یافتن واقعیت ازدواج یا عدم ازدواج این چهره ی هنری دور می زد که در اصلاحات ژورنالیستی به آن روزنامه نگاری زرد می گویند که البته طرفداران پر و پا قرصی دارد.

با این حال سامان احتشامی در این برنامه علاوه بر آنکه با سؤالات جور و واجور مدیری درباره ی زندگی شخصیش سخن گفت به دعوت وی برای نواختن پیانو پاسخ مثبت داد.

لحن و فیگور مهران مدیری در هنگام دعوت از احتشامی برای نواختن پیانو آنقدر بچه گانه مطرح می شود که حرص اهل هنر را در می آورد. (لطفاً فیلم این برنامه را در همین پست ملاحظه فرمایید) ؛اما آنچه بیش از آن رنج آور است نوع نمایش سازی است که سامان احتشامی به نواختن آن شهره است؛ یعنی پیانو.

سامان احتشامی که از لحاظ جثه ای کوتاه قد و ریز نقش به شمار می رود پشت پیانوی بزرگ سفید رنگ می نشیند و دوربین به نحوی تنظیم می شود که هیچ تصویری از حرکت دستان او بر روی کلاویه های پیانو دیده نشود. او قطعه ای را که برای همسرش ساخته است می نوازد اما بیننده فقط تصویر صورت او آن هم از نمایی دور و از گردن به بالا را می بیند.و همه ی اینها برای آن است که بیننده ساز پیانو را نبیند.

نمایش ندادن سازها در تلویزیون به دیدگاه برخی از مراجع نسبت به موسیقی برمی گردد. همانطور که می دانیم برخی از علما موسیقی را به طور کامل حرام می دانند اما برخی دیگر از مراجع موسیقی را به نفسه حرام نمی دانند بلکه «غنا» یا «موسیقی مطربی» را حرام اعلام کرده اند.

بنیانگذار و رهبر کنونی جمهوری اسلامی ایران از علمایی به شمار می روند که به نوع دومی که برشمردیم معتقدند و در تفسیر حرمت این نوع از موسیقی آنگونه که از فتاوی ایشان بر می آید آنچه شرط حرمت است، نه به ساز و نه به جنسیت خواننده مربوط است . به عبارت دیگر غنا و موسیقی مطربی با هر سازی نواخته و با هرصدایی که خوانده شود چه زن و چه مرد از دیدگاه ایشان حرام است و غیر از آن هر موسیقی دیگری جایز است و حرمتی ندارد.

سامان احتشامی و همسرش
سامان احتشامی

با این حال مسأله نشان ندادن ساز در تلویزیون نوعی احترام به نظر برخی دیگر از علمای حوزه است که به طور کلی با موسیقی و رواج آن در جامعه مسأله دارند و آن را حرام می دانند چرا که معتقدند نشان دادن آلات موسیقی باعث تحریک و تشویق دیگران _ به خصوص جوانان _ برای یادگیری موسیقی می شود.

نظیر چنین نظراتی در سالهای اول انقلاب در مورد استفاده از زنان در خواندن مطلب در رادیو و تلویزیون وحتی خبر هم مطرح بود که با دستور مستقیم امام خمینی برای خواندن پیام ۸ ماده ایشان توسط خانم ریاضی که از گویندگان مشهور خبر قبل از انقلاب بود غائله پایان پذیرفت اما مسأله ی نمایش ساز در تلویزیون مانند استخوان لای زخم تا امروز باقی مانده است.

چندی پیش پروانه سلحشوری نماینده تهران و عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی در این باره گفتگوی مفصلی با خبرگزاری ایسنا انجام داده است که خواندنش خالی از لطف نیست و به ابعاد حقوقی این مسأله از منظر قانونگذار پرداخته است.

با توجه به تغییرات اجتماعی و دسترسی مخاطبان به اصل آلات موسیقی و تصاویر مختلف سازها به نظر می رسد پویایی فقه و قدرت اجتهاد و مرجعیت رهبری می تواند کمدی تراژیک نشان دادن سازها در تلویزیون را خاتمه دهد.

ممکن است شما دوست داشته باشید
ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

45 − 42 =