فرزند کوچه های خاکی آبشوران | علی اشرف درویشیان

چندکلمه هم از من بشنوید

آناهیتا برزویی

چند کلمه هم از من بشنوید در مورد علی اشرف درویشیان که هم ولایتی ام بود و خودش و خانواده اش را خوب می شناختم و همچنین ادبیاتش را….
درویشیان نه گلشیری است و نه هدایت نه ساعدی است و نه جلال (در مقام مقایسه بر نیاییم) او فقط خودش است.برای شناختن او باید اول رنج را بشناسی،گرسنگی را درک کنی،فقر و نداشتن را با تمام وجودت احساس کنی، زندان بروی، شکنجه بشوی و بعد معلم هم باشی. معلم یک عده فقیر و پا برهنه تر از خودت در دور افتاده ترین روستاهای کرمانشاه. آن وقت کاغذ و قلم به دست بگیری و قصه( هتاو) را بنویسی.

علی اشرف درویشیان و محمود دولت آبادی
علی اشرف درویشیان و محمود دولت آبادی

قصه «هتاو»

آن وقت کاغذ و قلم به دست بگیری و قصه( هتاو) را بنویسی. دختر بچه کوچکی که از کلاس دوم دبستان بیرونش می کشند و پای سفره عقد می نشانند و او همان شب عروسی زجر کش می شود و می میرد. باید آن دوران این داستان را خوانده باشی تا آتش به تمام وجودت بیفتد و تمام دنیا را به آتش بکشانی.
اصلا بیا فکر کنیم درویشیان نویسنده نبود.فقط خودش را می نوشت.همین کافی نیست برای یک عمر ادبیات مرز و بومی که به جرم کرد بودن عقب نگه داشته شدند و تو سری خوردند.

خارج از معیارهای نقد امروز

درویشیان با متر و معیارهای نقد امروزی قابل اندازه گیری نیست. او آرمانهایش قلم به دستش داد‌. آرمانهایی که تا آخرین لحظه عمر پایشان ماند.نه قلمش را به مزد داد نه خودش را فروخت. چپ و راستش به من دخلی ندارد از گفتن حرفهای قلنبه سلنبه هم پرهیز می کنم اصلا بلد نیستم. ولی می دانم وقتی پای آرمان و مردانگی و‌جوانمردی در ادبیات به میان می آید درویشیان هم هست.همه جا هست.با (از این ولایتش ) با (سالهای ابری اش) با مجموعه پژوهشهایی که در ادبیات فولکلور محلی انجام داد، به همراه رضا خندان مهابادی و با ترجمه هایی که این اواخر از داستانهای نویسندگان کرد به ثمر رساند.

او رفته است چه بستاییمش چه نستاییم

حالا او رفته است. چه نقدش کنیم چه‌نکنیم. چه نویسنده خوبی بدانیمش چه ندانیم. چه قلمش را بستاییم چه نستاییم. چه بگوییم در فلان نشر و بهمان نشر جفا کرد یا مهر ورزید و هزاران ولی و اما و اگر دیگر ولی خوب است بدانیم نسل من و همنسلان همشهری من با او پیوند خورده اند. از او آموخته اند. رنجهایش را کشیده اند و دردهایش را باور دارند و به آرمانهایش احترام می گذارند.

ما نه جُنگ ادبی داریم و نه مکتب کرمانشاه که حق او را ادا کنیم. گرچه اولین جرقه های رمان نویسی از ولایتمان رقم خورد از خسروی بگیر تا علی محمد افغانی از شمس و طغری تا شوهر آهو خانم و….ولی نویسندگانی داشته و داریم از چند نسل پی در پی و گاه از هم‌گسیخته از منظر زمانی .نه خارج رفته اند ونه با نویسندگان خارجی آن زمان حشر و نشر داشته اند اما خودشان را نوشته اند. مگر نه اینکه نویسنده از جهان خودش جدا نیست و مگر نه اینکه تجربه های زیسته نویسنده به یاری اش می آید تا از آنچه واقعی است بنویسد.

علی اشرف درویشیان
علی اشرف درویشیان

فرزند کوچه های خاکی آبشوران

درویشیان فرزند رنج است و گرسنگی و فقر،فرزند دستهای آماس کرده…

فرزند کوچه پس کوچه های خاکی آبشوران…

فرزند این آب و خاکی که عزیزش می داریم.

درویشیان را بزرگ بداریم که بزرگ بود

درویشیان را بزرگ بداریم که بزرگ بود .که به طمع اب و نان آرمانش را نفروخت.به نان معلمی قناعت کرد که گاه و بیگاه همین نان را بریدند و از او دریغش کردند.و نوشت و نوشت و نوشت و هیچگاه کوتاه نیامد.نه دل به فرم خوش کرد و نه به بازیهای زبانی که اگر می خواست،می توانست و در بسیاری از داستانهایش البته آنها را به نمایش گذاشت.درد او چیز دیگری بود.مردم فقیر و رنج کشیده و عقب نگه داشته شده.درد او واقعیتهایی بود که به روحش چنگ میزدند و تا آخر عمر رهایش نکردند.

وداع با درویشیان

و حالا که می رویم تا او را به خاک ابدیت بسپاریم یادمان باشد که دغدغه درویشیان هم ادبیات بود هم نوشتن بود هم مردم بود هم آب و خاک بود هم آرمانهایش…

او تا آخرین لحظه هم کنار همین مردم زندگی کرد….تنهایشان نگذاشت، رهایشان نکرد و کنار آنها نفس های آخر را کشید.
در تمام مدت بیماری اش از سوی هیچ ارگان و نهاد دولتی حمایت نشد.

وظیفه ی ما در برابر او

و امروز اخلاق و وظیفه انسانی در جهان ادبیات ایران حکم می کند که درویشیان را چنان بدرقه کنیم که در شأن ادیبان این مرز و بوم است. هر چند به قول یکی از ادیبان بزرگ این روزگار” شاید به مذاق بعضی ها خوش نیاید و بخواهند این هم زود تمام شود”….
یادش همیشه با ما هست و تمام رنج نامه ها و گنج نامه هایی که از خود به یادگار گذاشته است برایمان به یادگار می ماند با آن چهره دوست داشتنی و نگاه نافذ و خنده های مقطع و لهجه کما بیش غلیظی که کلامش را شیرین میکرد.


مراسم تشییع جنازه ی زنده یاد علی اشرف درویشیان امروز دوشنبه ۸ آبان ۱۳۹۶ ساعت ۱۰ صبح در قطعه ۸ بهشت سکینه واقع در  کیلومتر ۵ جاده کرج به قزوین برگزار می شود. مجموعه سرزمین هنر (honarland.ir) درگذشت این نویسنده نامدار را به خانواده ی محترم و دوستدارن ادبیات داستانی تسلیت عرض می نماید.

ممکن است شما دوست داشته باشید
ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

6 + 3 =