نگارخانه ی وصال شیراز با بیش از نیم قرن سابقه در شهر شیراز ، پلمپ شد. هنرمندان شیراز این واقعه را برای شهرشان  فاجعه بار می دانند. یادداشتها و پیامهای بسیاری برای سرزمین هنر (honarland.ir) ارسال شده است که در صورت تداوم پلمپ در این سایت منتشر خواهد شد. اولین یادداشت را به قلم استاد سپاسدار که از پیشکسوتان تئاتر شیراز به شمار می روند در اینجا می خوانید.

پلمپ

احمد سپاسدار

نور تیز پرژکتور چشمانم را می آزارد اطراف را تاریک می بینم.

مقابل دوربین نشسته ام ،مصاحبه در مورد گذشته تئاتر شیراز و فارس و مهم ترین مبحث، نقش قاطع سالن دبیرستان حیات در ارتقای تئاتر شهرمان شیراز.

با این تاکید که: این سالن نمایشی با توجه به مشخصاتی که دارد لازم است که حداقل به صورت موزه ای فرهنگی _تاریخی برای مردم این شهر و آیندگانشان نگهداری شود .

مصاحبه گر ، دختر خانم چابک و هوشمندی بود که با ظرافت صحبتم را قطع کرد و با زهر خندی تلخ گفت:« ظاهراً سرتان خیلی شلوغ است ، چه قدر بی خبرید ! سالن و صحنه دبیرستان حیات را دو سه روزی است که تخریب کرده اند و اکنون هیچ نشانی از آن نیست »…

به همین راحتی!! به همین سادگی، یکی از پایگاه های فرهنگی تاثیر گذار«شهر» از بین رفت…؟!!
بی سر و صدا ؟ دیگر از دست هیچکس کاری بر نمی آمد. به جز قطرات اشکی که آرام از چشمانم سرازیر شد.

مصاحبه را قطع کردم ، چه فایده دارد این مصاحبه ها وقتی ریشه خشکیده شده است ؟

در مرور خاطرات ، سالن تئاتر سعدی یادم آمد که برای ایامی در دهه سی شمسی قطب تئاتر «شهر» بود و بعداً تبدیل به سینما تئاتر تخت جمشید شد و بعدها ویرانه ای و در نهایت، امروز پاساژ شده است.

سالن دبیرستان ابوذر « شاپور سابق » که تأثیر قابل توجهی در استمرار تئاتر شهرمان داشت و از بین رفت و مکان ها و سالن ها و خاطراتی که همه به دست فراموشی سپرده شدند.

اکنون نوبت به «نگارخانه وصال» رسیده است.

اما نه تخریب بلکه پلمپ !!

آن هم به دستور مراجع قانونی …

یعنی به همین راحتی !؟ مکانی که بیش از چهل سال خدمات فرهنگی تاثیر گذار و انکار ناشدنی و ارزشمند به مردمان و هنرمندان شهرمان ارائه کرده است ، پلمپ شد ؟

واقعاً درست شنیدم ؟!

نگارخانه ی وصال شیراز پلمپ شد؟!

آیا هیچ راهی ، هیچ تبصره ای ، هیچ دلالتی وجود ندارد تا مانع این مصیبت شود ؟

برایم اصلا قابل قبول نیست ، نه!

نگارخانه وصال شیراز که برای هنرمندان و هنردوستان ، فرهنگوران این شهر ، به ویژه هنرمندان تجسمی پایگاهی خجسته است ، باید رفع پلمپ شود ….

از نظر قانونی ممکن نیست ؟

بسیار خوب ، پس باید از طرف متقاضی پلمپ، جایگزینی در خور ، سریعاً در نظر گرفته شود .

اگرچه هیچ مکانی به هر وسعت و زیبایی ، نمی تواند جایگزین نگارخانه وصال شود که وقایع و خاطرات بسیار مهمی را در دل تاریخ چندین دهه ماندگاری در خود پنهان دارد.

دچار تناقض عجیبی در ذهن و اندیشه ام شده ام .

فردا باید برای دانشجویان ام بگویم و با تأسف هم بگویم که چگونه عمارت عظیم «تکیه دولت » که باشکوهترین نمایش تعزیه های ایرانی در آن اجرا می شد به چه دلایلی در زمان پهلوی اول با خاک یکسان شد و با افسوس بگویم چگونه مانع اجرای هنر فاخر تعزیه که به نمایش شجاعت ها و ایثار گری های حضرت امام حسین علیه السلام و یاران اشمی پرداخت ، را گرفتند و به قول امروز تغییر کاربری دادند.

و حالا ، هم اینک در این زمان ، خودم شاهد چنین اتفاقات اسفباری باشم.

یکی از مهمترین معضلات فرهنگی و هنری شهرمان شیراز، کمبود مشخص پایگاه ها و جایگاه های هنریست. چند سال پیش یکی از وزرای محترم وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی که به شیراز آمدند ،بر همین کمبود ، تاکید داشتند.

اکنون ما بیاییم و با این محدودیت، یکی از گزیده ترین اماکن فرهنگی و هنری شهرمان را «پلمپ» کنیم ؟

نتوانستیم بخشی از کمبودها را برطرف کنیم که هیچ ، این قطعه درخشانش را هم جدا کنیم و دور بیاندازیم ؟

قابل پذیرش نیست و نخواهد بود.

من اگر بر این واقعه دل می سوزانم ، بی سببی نیست ، چون مستقیماً شاهد تأثیرگذاری متعالی این نگارخانه بوده ام که چگونه موجب تعالی پدیدآورندگان هنر و مخاطبین اش بوده است.چراکه دو سال پس از انقلاب سرپرستی آن را بر عهده داشتم و حدود یک دهه یکی از زیر مجموعه های درخشانی بود که مسئولیت آن را بر عهده داشتم.مستقیماً شاهد تاثیرات ارزشمند نگارخانه وصال بوده ام ، نگارخانه ای که اینک «پلمپ» شده است.

بر مدیران و مسئولان محترم ارشد شهرمان شیراز ، به ویژه شورای محترم اسلامی شهر ، شهرداری شیراز که گفته می شود فرهیختگی فرهنگی شاخصه بارز آنان است ، فرض است تا از این ضایعه پیشگیری کنند و اجازه ندهند تا آیندگان از این روزها به عنوان نقطه تاریکی در در فرهنگ و‌هنر و تاریخمان یاد کنند …

احمد سپاسدار
کارگردان تئاتر